Асосий қонунимиз суд қарорларининг адолатлилигини таъминлашнинг мустаҳкам пойдеворидир

Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг янги таҳрири қабул қилиниши халқимиз фаровонлигини янада юксалтириш, инсон ҳуқуқ ва манфаатларини сўзсиз таъминлаш, фаол фуқаролик жамиятини шакллантиришга қаратилган ислоҳотлар жараёнида тарихий бурилиш бўлди.

Уй-жой ҳуқуқи халқаро ҳамжамият томонидан муносиб турмуш даражасига бўлган ҳуқуқнинг муҳим элементи сифатида қаралади. Шу боис фуқароларнинг уй-жойга бўлган конституциявий ҳуқуқларини рўёбга чиқариш учун зарур шарт-шароитларни яратиш мамлакатимизда ижтимоий сиёсатнинг энг муҳим вазифаларидан биридир. Уй-жойга эгалик ҳуқуқини кафолатлаш бу борада муҳим аҳамиятга эга.

Конституциянинг 47-моддасига киритилган ўзгартиришлар билан биринчи марта уй-жой ҳуқуқи фуқароларнинг асосий ижтимоий ҳуқуқларидан бири сифатида белгиланган.

Бундан буён ҳеч ким суд қарорисиз ва қонунга мувофиқ уй-жойдан маҳрум этилиши мумкин эмас. Уй-жойидан маҳрум бўлган мулкдорга қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда ва тартибда уй-жой нархи ва унга этказилган зарарлар учун дастлабки ва унга тенглаштирилган компенсация берилади.

Давлат уй-жой қурилишини рағбатлантиради ва уй-жой ҳуқуқини амалга ошириш учун шароит яратади. Аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож тоифаларини уй-жой билан таъминлаш тартиби қонун билан белгиланади.

Амалдаги Конституциянинг 31-моддасига кўра, ҳар ким ўз уйи дахлсизлиги ҳуқуқига эга. Ҳеч ким уйга у ерда яшовчи шахсларнинг хоҳишига қарши кира олмайди. Уй-жойга киришга, шунингдек уни олиб қўйиш ва кўздан кечиришга фақат қонун ҳужжатларида белгиланган ҳолларда ва тартибда йўл қўйилади.

Мазкур қоидалар уй-жойни мулк ҳуқуқи объекти сифатида самарали ҳимоя қилиш, айниқса, суд томонидан уй-жойга эгалик ҳуқуқи билан боғлиқ ишларни кўриб чиқишда қонун ҳужжатларининг тўғри қўлланилиши, фуқароларнинг хусусий мулкка бўлган конституциявий ҳуқуқини ҳимоя қилишда муҳим аҳамият касб этади.

Судларнинг уй-жой билан боғлиқ ишларни кўриш амалиёти таҳлили шуни кўрсатадики, ишларнинг аксарияти уй-жойни хусусийлаштириш, кўчириш ва уй-жойга кириш, уй-жойдан фойдаланиш тартибини белгилаш, уй-жойдан фойдаланиш ҳуқуқини йўқотиш фактини аниқлаш билан боғлиқ. , уй-жойга ёки унинг бир қисмига (улушга) эгалик ҳуқуқини эътироф этиш, уй-жойни умумий улушли мулк ҳуқуқида бир неча шахсларга бўлиш ёки турмуш ўртоқларнинг умумий умумий мулки бўлган турар-жой биносини бўлиш, шунингдек низолар. Турар жой эгасининг оила аъзоларининг турар жойдан фойдаланиш ҳуқуқини амалга ошириши.

Уй-жой ҳуқуқини суд орқали ҳимоя қилиш нафақат бузилган ҳуқуқларни тиклаш, балки бундай ҳуқуқнинг бузилиши натижасида етказилган зарарнинг ўрнини қоплаш, келажакда юзага келиши мумкин бўлган келишмовчиликларни бартараф этишда ҳам муҳим аҳамиятга эга.

Уй-жой масаласидаги ҳуқуқий муносабатларнинг ўзига хослиги ва мураккаблиги, хусусий мулк объекти сифатида уй-жойни муҳофаза қилишни тартибга солувчи қонун ҳужжатларининг давр талаблари асосида такомиллаштирилмаганлиги уй-жой масаласини турлича талқин қилишига сабаб бўлиши мумкин. Судлар томонидан қонун ҳужжатлари.

Фуқаролик кодекси ва Уй-жой кодекси нормаларининг уй-жой мулкига оид масалалардаги номувофиқлиги ушбу соҳадаги низоларни судларда ҳал этишда қийинчиликлар туғдирмоқда.

Шу боис уй-жой ҳуқуқининг конституциявий даражада кафолатланиши бу борадаги қонунчиликни давр талабларидан келиб чиқиб такомиллаштиришга туртки бўлади. Қонунларнинг мукаммаллиги суд томонидан қабул қилинган қарорларнинг адолатлилигини таъминлайди.

 

Одил Эгамбердиев

Фуқаролик ишлари бўйича Зарбдор туманлараро суди раиси

Жиззах вилоят суди биносида Жиззах вилояти юридик техникуми  ўқувчилари ўртасида “Жиноят, фуқаролик, иқтисодий ва маъмурий суд ишлари бўйича намунавий суд процесси” танловининг ҳудудий босқичи ўтказилди

Танловда вилоят суди судялари ҳамда Жиззах шаҳар адлия бўлими бошлиғи ҳакамлар ҳайъати аъзоси сифатида иштирок этди.

Танловда ўқувчилар назарий билимларини амалиёт билан боғлаш кўникмасини шакллантириш билан биргаликда ўзларининг судда нутқ сўзлаш қобилияти, жамоа билан ишлаш кўникмаси, тезкор фикрлаш, таҳлил қилиш, қарорларни тўғри қабул қилиш ҳамда касб этикаси маданиятини шакллантириш каби кўникмаларга эга бўлишди.

Ғолиб ва совриндорлар диплом ва фахрий ёрлиқ билан тақдирланди.

Танлов ҳудудий, минтақавий ва республика босқичларидан иборат бўлиб, ғолиб бўлган жамоалар эндиликда танловнинг минтақавий босқичда иштирок этадилар!

Suv resurslaridan foydalanish samaradorligi yanada oshadi

Bugun dunyoda kechayotgan global iqlim o‘zgarishi, aholi sonining o‘sishi va iqtisodiyot tarmoqlarining kengayishi suvga bo‘lgan talabning ortib borishiga, suv resurslarining taqchilligi yildan-yilga kuchayib borishiga sabab bo‘lmoqda.

Shu bois, so‘nggi yillarda mamlakatimizda suv resurslaridan samarali foydalanish, ularni boshqarish tizimini takomillashtirish, suv xo‘jaligi ob’yektlarini modernizatsiya qilish bo‘yicha izchil islohotlar amalga oshirilmoqda.

Yaqinda davlatimiz rahbari tomonidan qabul qilingan “Quyi bo‘g‘inda suv resurslarini boshqarish tizimini takomillashtirish hamda suv resurslaridan foydalanish samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori sohada olib borilayotgan islohotlarning mantiqiy davomi bo‘ldi.

Suv resurslaridan foydalanish samaradorligini oshirish, suvdan foydalanish madaniyatini yuksaltirish orqali aholi ongida shakllangan «suv – tekin» tushunchasidan voz kechish hamda suvni tejaydigan sug‘orish texnologiyalarini kengaytirilgan tartibda joriy etishni davom ettirish maqsadida:

  • suv xo‘jaligi tashkilotlari tomonidan qishloq xo‘jaligi mahsulotlari ishlab chiqaruvchilariga suv yetkazib berish xizmatlari uchun to‘lovlar bekor qilindi;
  • Suv xo‘jaligi vazirligining tuman (Quvasoy shahar) irrigatsiya bo‘limlari hamda maxsus xizmatlari negizida Suv yetkazib berish xizmati davlat muassasalari tashkil etiladi;
  • suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliqdan Davlat byudjetiga tushgan tushumning 40 foizi Suv yetkazib berish  xizmatlari faoliyatini moliyalashtirishga yo‘naltiriladi.

O‘RQ-891-son Qonunning 4-moddasi 38-bandi asosida qishloq xo‘jaligi yerlarini sug‘orish va baliqlarni yetishtirish (o‘stirish) uchun foydalaniladigan suv hajmi, shu jumladan dehqon xo‘jaliklari va qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yerlarga ega bo‘lgan jismoniy shaxslarga suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq stavkasi bir kub metr uchun 100 so‘m qilib belgilangan.

2024 yildan boshlab:

  • Suv xo‘jaligi vazirligi Qishloq xo‘jaligi vazirligi bilan birgalikda har yili 25 martga qadar vegetatsiya davri uchun va 25 sentyabrga qadar kuz-qish davri uchun suv manbalarning suvlilik darajasidan kelib chiqqan holda hududlar kesimida qishloq xo‘jaligi ekinlarini sug‘orish uchun suv olish limitlarini tasdiqlaydi;
  • Qoraqalpog‘iston Respublikasi suv xo‘jaligi vazirligi va Qoraqalpog‘iston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi, irrigatsiya tizimlari havza boshqarmalari hamda hududiy qishloq xo‘jaligi boshqarmalari har yili 1 aprelga qadar vegetatsiya davri uchun va 1 oktyabrga qadar – kuz-qish davri uchun yakuniy iste’molchilar kesimida ekinlarni sug‘orish uchun suv olish limitlarini hududlar bo‘yicha tasdiqlangan limit doirasida ishlab chiqadi va tasdiqlash uchun xalq deputatlari tuman kengashlariga kiritadi;
  • iste’mol qilingan suv miqdori hisobini yuritmagan (yuritishdan bosh tortgan) qishloq xo‘jaligi mahsulotlari ishlab chiqaruvchilari uchun suv solig‘i bazasi xalq deputatlari tuman Kengashlari tomonidan tasdiqlangan limitlarga nisbatan ikki baravar oshirilgan holda  hisoblanadi;
  • suvni tejaydigan sug‘orish texnologiyalaringi joriy etish bo‘yicha loyihalarni amalga oshirish uchun qishloq xo‘jaligi mahsulotlari ishlab chiqaruvchilarga “suvkredit.uz” platformasi orqali 5 yil muddatga, shundan 2 yillik imtiyozli davr bilan yillik 14% stavkada kreditlar ajratiladi;
  • suvni tejaydigan sug‘orish texnologiyalarini joriy etish bo‘yicha xarajatlarning bir qismini qoplash uschun subsidiyalar qishloq xo‘jaligi mahsulotlari ishlab chiqaruvchilariga ushbu texnologiyalar joriy qilingan yilning o‘zida to‘liq miqdorda ajratiladi.

2025 yildan boshlab:

  • suvni tejaydigan sug‘orish texnologiyalari joriy qilinganda hamda sug‘orish uchun olingan  suv hajmi suv o‘lchash uskunalari asosida aniqlanganda suv solig‘i stavkasiga 0,5 kamaytiruvchi koeffisiyent qo‘llaniladi;
  • suvni tejaydigan sug‘orish texnologiyalari joriy qilinganda yoki sug‘orish uchun olingan  suv hajmi suv o‘lchash uskunalari asosida aniqlanganda suv solig‘i stavkasiga 0,7  kamaytiruvchi koeffisiyent qo‘llaniladi;
  • baliqchilik uchun olingan suv hajmi suv o‘lchash uskunalari asosida aniqlanganda suv solig‘i stavkasiga 0,7  kamaytiruvchi koeffisiyent qo‘llaniladi;
  • suvni tejaydigan sug‘orish texnologiyalari joriy qilinmaganda hamda sug‘orish uchun olingan  suv hajmi suv suv o‘lchash uskunalari asosida aniqlanmaganda suv solig‘i stavkasiga 1,5 oshiruvchi koeffisiyent qo‘llaniladi.

Qoraqalpog‘iston Republikasi va Xorazm viloyatida suvni tejaydigan sug‘orish texnologiyalarini joriy qilish bo‘yicha loyihalarga tijorat  banklari tomonidan milliy valyutada ajratiladigan kreditlar bo‘yicha foiz stavkasining 10 foizidan oshadigan qismi Davlat byudjetidan qoplab beriladi. 

Sug‘oriladigan yerlarda yangi bog‘lar, uzumzorlar va boshqa ko‘p yillik o‘simliklar, shuningdek yengil konstruksiyali issiqxonalarni tashkil etishda Qishloq xo‘jaligi vazirligi tomonidan xulosalar faqat suvni tejaydigan sug‘orish texnologiyalari joriy qilingan taqdirdagina beriladi.

Jinoyat ishlari boyicha Zarbdor tuman sudi raisi

Mamaraximov Quvondiq Qudratovich

Маҳкумларга қонунчиликка оид янгиликлар тушунтирилди

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

Жиззах вилоят суди судялари С.Набиев, Ш.Муллажанов, Дж.Есанов ва Л.Халитовалар томонидан учинчи минтақавий ҳудуд 29-сон манзил-колониясида маҳкумлар иштирокида давра суҳбати ўтказилди.

Ўтказилган давра суҳбатида судьялар томонидан маҳкумларга судларда кўрилаётган низолар, мерос, оила ва никоҳ масалалари, уларнинг ечими атрофлича тушунтирилди

ЯНГИ КОНСТИТУЦИЯНИНГ 47-МОДДАСИ МАЗМУН-МОҲИЯТИНИ БИЛАСИЗМИ?

“Ўзбекистон Республикаси Конституцияси тўғрисида”ги Конститутцяивий қонун 2023 йил 30 апрель куни ўтказилган Ўзбекистон Республикаси референдумида умумхалқ овоз бериш орқали қабул қилинган.

Конституция нормалари тегишли қонунлар ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилинишидан ёки мавжудлигидан қатъи назар, тўғридан-тўғри амал қилади.

Ўзбекистон Республикаси Конституциянинг 47-моддасида ҳар ким  уй-жойли бўлиш ҳуқуқига эга.

Ҳеч ким суднинг қарорисиз ва қонунга зид тарзда уй-жойдан маҳрум этилиши мумкин эмас. Уй-жойидан маҳрум этилган мулкдорга уй-жойнинг қиймати ҳамда у кўрган зарарларнинг ўрни қонунда назарда тутилган ҳолларда ва тартибда олдиндан ҳамда тенг қийматда қопланиши таъминланади.

Шунингдек, Давлат уй-жой қурилишини рағбатлантиради ва уй-жойга бўлган ҳуқуқнинг амалга оширилиши учун шарт-шароитлар яратади ҳамда  аҳолининг ижтимоий жиҳатдан эҳтиёжманд тоифаларини уй-жой билан таъминлаш тартиби қонун билан белгилаб қўйилган.

Электр, иссиқлик энергияси, газ, водопроводдан фойдаланиш қоидаларини бузиш оқибатлари

Жиноят кодексига Электр, иссиқлик энергияси, газ, водопроводдан фойдаланиш қоидаларини бузиш билан боғлиқ модданинг киртилиши миллий қонунчилигимизнинг ривожланиш маҳсули бўлиб, давлатнинг энергия ташувчи қурилмаларига эҳтиёткорона муносабатда бўлишини ўзида ифода этади.

Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 1852-моддасида “Электр, иссиқлик энергияси, газ, водопроводдан фойдаланиш қоидаларини бузиш” билан боғлиқ ҳолатлар учун жазо чоралари белгиланган. Унга кўра – Умумий фойдаланишдаги электр, иссиқлик, газ ёки водопровод тармоқларига ўзбошимчалик билан уланиш ёхуд электр, иссиқлик энергияси, табиий газ, совуқ ёки иссиқ сувни ҳисобга олиш асбобларига, шу жумладан уларнинг пломбаларига қасддан шикаст етказиш ёхуд бундай ҳисобга олиш асбобларининг кўрсаткичларини ўзгартириш мақсадида уларга ташқаридан аралашиш, шундай ҳаракатлар учун маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса, – базавий ҳисоблаш миқдорининг йигирма беш бараваридан етмиш беш бараваригача миқдорда жарима ёки икки юз қирқ соатгача мажбурий жамоат ишлари ёки бир йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади.

Умумий фойдаланишдаги электр, иссиқлик, газ ёки водопровод тармоқларига ўзбошимчалик билан уланиш ёхуд электр, иссиқлик энергияси, табиий газ, совуқ ёки иссиқ сувни ҳисобга олиш асбобларига, шу жумладан уларнинг пломбаларига қасддан шикаст етказиш ёхуд бундай ҳисобга олиш асбобларининг кўрсаткичларини ўзгартириш мақсадида уларга ташқаридан аралашиш анча миқдорда зарар етказган ҳолда содир этилган бўлса, – базавий ҳисоблаш миқдорининг етмиш беш бараваридан бир юз эллик бараваригача миқдорда жарима ёки икки юз қирқ соатдан уч юз соатгача мажбурий жамоат ишлари ёки икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёхуд бир йилгача озодликни чеклаш ёки бир йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

Умумий фойдаланишдаги электр, иссиқлик, газ ёки водопровод тармоқларига ўзбошимчалик билан уланиш ёхуд электр, иссиқлик энергияси, табиий газ, совуқ ёки иссиқ сувни ҳисобга олиш асбобларига, шу жумладан уларнинг пломбаларига қасддан шикаст етказиш ёхуд бундай ҳисобга олиш асбобларининг кўрсаткичларини ўзгартириш мақсадида уларга ташқаридан аралашиш кўп миқдорда зарар етказган ҳолда содир этилган бўлса, – базавий ҳисоблаш миқдорининг бир юз эллик бараваридан уч юз бараваригача миқдорда жарима ёки уч юз соатдан уч юз олтмиш соатгача мажбурий жамоат ишлари ёки икки йилдан уч йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёхуд бир йилдан икки йилгача озодликни чеклаш ёки бир йилдан икки йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

Умумий фойдаланишдаги электр, иссиқлик, газ ёки водопровод тармоқларига ўзбошимчалик билан уланиш ёхуд электр, иссиқлик энергияси, табиий газ, совуқ ёки иссиқ сувни ҳисобга олиш асбобларига, шу жумладан уларнинг пломбаларига қасддан шикаст етказиш ёхуд бундай ҳисобга олиш асбобларининг кўрсаткичларини ўзгартириш мақсадида уларга ташқаридан аралашиш жуда кўп миқдорда зарар етказган ҳолда содир этилган бўлса, – базавий ҳисоблаш миқдорининг уч юз бараваридан беш юз бараваригача миқдорда жарима ёки икки йилдан уч йилгача озодликни чеклаш ёхуд икки йилдан уч йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

Етказилган моддий зарарнинг ўрни қопланган тақдирда озодликни чеклаш ва озодликдан маҳрум қилиш тариқасидаги жазо қўлланилмайди.

Биринчи марта жиноят содир этган шахс, агар у жиноят аниқланган кундан эътиборан ўттиз кунлик муддатда етказилган моддий зарарнинг ўрнини қоплаган бўлса, жавобгарликдан озод этилади.

 

 

Мухаммади Жўраев

Жиноят ишлари бўйича Мирзачўл туман судининг раиси

Жиззах вилоятининг Пахтакор, Зафаробод ва Шароф Рашидов туманлари ҳудудида истиқомат қилувчи фуқаролар учун суд-ҳуқуқ масалалари бўйича оммавий сайёр қабул ўтказилди

Унда жами 43 нафар фуқаронинг мурожаатлари тингланди. Мурожаатларнинг 34 таси жиноят, 8 таси фуқаролик ва 1 таси иқтисодий ишлар бўйича бўлди. Мурожаатлардан 11 тасига ҳуқуқий тушунтиришлар берилиб, 32 та мурожаат ижобий ҳал этилди.

Жиноят ишлари бўйича Пахтакор, Зафаробод ҳамда Шароф Рашидов туман судлари томонидан ўтказилган сайёр мажлисларда 2 та маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш кўриб чиқилган бўлса, 23 нафар маҳкум жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинди. 8 нафар маҳкумнинг жазоси енгилроғи билан алмаштирилди.

ЖИЗЗАХ ВИЛОЯТИ СУДИДА УЧ АВЛОД УЧРАШУВИ ҲАМДА МАЪНАВИЯТ ВА МАДАНИЯТ ТАДБИРЛАРИ ЎТКАЗИЛДИ

Китоб, театр – инсон маънавияти ва дунёқарашини юксалтиришда муҳим ўрин тутади. Юксак маънавиятли инсонгина жамиятдагиларга фойдаси тегади.

Шу маънода Жиззах вилояти суди ташаббуси билан судья ва суд аппарати ходимларининг билим ва маънавиятини ошириш, дунёқарашини кенгайтириш мақсадида мунтазам маънавий-маърифий тадбирлар ташкил этиб келинмоқда.

Жиззах вилоят суди раисининг ўринбосари Р.Орзиқулов раислигида видеоконфренцалоқа режимида ўтказилган тадбирда вилоят суди судьялари, туманлараро, туман, шаҳар судлари раислари, судьялари, суд аппарати ходимлари иштирок этишди.

Мазкур тадбирга Жиззах вилоят Туризм бошқармаси бўлим бошлиғи Ф.Қўшоқов ҳамда суд фахрийлари таклиф этилди.

Дастлаб Жиззах вилоят Туризм бошқармаси бўлим бошлиғи Ф.Қўшоқов сўзга чиқиб, слайдлар орқали Жиззах вилоятидаги туристик объектлар ҳақида батафсил маълумот берди.

Судья ҳамда суд аппарати ходимлари ўзларини қизиқтирган саволларига мутахассисдан атрофлича жавоблар олишди.

Шундан сўнг, Жиззах вилоят судининг судья катта ёрдамчиси Саитхонов Аваз томонидан Саид Аҳмаднинг “Жимжитлик” романининг мазмун-моҳияти тушунтирилди.

Шунингдек, Жиззах вилоят судининг судья катта ёрдамчиси Холматова Ирода атоқли шоир ва саркарда Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг ҳаёти ва адабий фаолиятига тўхталиб, унинг ғазалларидан ўқиб берди.

Театр бу – ҳаёт кўзгуси, ибрат маскани ҳисобланади. Шу куни Жиззах вилояти судларининг фахрийлари, судья ва суд аппарати ходимлари оила-аъзолари билан Юнус Ражабий номидаги Жиззах вилоят мусиқали драма театрида бўлиб, «Ҳайрат ул-аброр» спектаклини томоша қилдилар. Ғазал мулкининг султони Мир Алишер Навоийнинг «Ҳайрат ул-аброр» асари — Ҳазрат Навоийнинг замондошлари ва авлодларга қолдирган буюк адабий меросидир. Спектаклда акс этган имон, саҳоват, қаноат, вафо, тўғрилик каби эзгу фазилатлар суд фахрийлари, судья ва суд аппарати ходимларига ўзгача маънавий завқ бағишлади.

Вилоят суди томонидан ташкил этилган маданият ва маърифат тадбирлари судья ва суд аппарати ходимларининг маънавиятини юксалтириш, улар ўртасида китобга, театрга бўлган иштиёқини оширишда муҳим аҳамият касб этди.

Инсон қадри ва манфаатлари устувор вазифа

Ўзбекистон ўз ислохотларини “Инсон кадри ва манфаатлари учун” тамойилига асосланган холда олиб бормокда.

Жумладан, инсон ҳуқуқларини таъминлаш борасида амалга оширилаётган ислохотлардаги кейинги жиддий ютук, бу қонунчиликни ўйлантирган, кийнаб келган “прописка” тизимини тубдан ўзгартириш бўлди. Жамият узоқ йиллар давомида бу тизимга нисбатан фуқароларнинг эркин ҳаракатланишига тўсиқ дея қараб келган эди. Ўзбекистон Республикаси Президенти Хурматли Шавкат Мирзиёев эски “прописка” тизимини фукораларнинг оёкларига урилган кишан, деб таъриф берди ва уни тубдан ўзгартириш чораларини кўрди.

Ушбу чора-тадбирларга кўра, рўйxатдан ўтишни билдириш тизимига ўтиш кўзда тутилган. Ушбу чора-тадбирлар шунингдек фуқароларнинг мулкий ҳуқуқларига хам ижобий таъсир кўрсатди. Зеро мамлакатнинг бошка xудудларида истикомат килган фуқаролар Тошкент шахрида доимий рўйxатда бўлмаганликлари учун узок йиллар давомида пойтаxтдан ўз номларига уй сотиб олиш имкониятидан махрум эдилар.

Кўплаб фуқаролар Тошкентдаги ўзларининг кўчмас мулкини пойтаxтда доимий рўйxатда турган яқин танишлари номига рўйxатдан ўтказиб, сўнгра ўзлари ўз уйларида ижарачи каби яшашга мажбур эдилар. Амалга оширилган ислохотлар натижасида, уй-жой сотиб олишда рўйхатга туриш (прописка) талаби бекор қилинганидан сўнг, ўзбекистонликлар Тошкент шаҳрида қарийб 13 мингта xонадонни сотиб олдилар. Улардан 70 фоизини турли вилоятларда яшайдиган фуқаролар ташкил қилади.

Ҳукумат, шунингдек фуқаролиги бўлмаган шаxслар сонини камайитириш учун катъий чора-тадбирларни қабул килди. Фақат ўтган йилнинг ўзида 50 минг нафар юртдошимиз Ўзбекистон фуқаролигига эга бўлди, бу йил эса 20 мингдан зиёд шаxс фуқароликка эга бўлиш имкониятини қўлга киритди.

Шуни таъкидлаш жоизки, мамлакатда 2020-йил якунларига кўра, Xалқаро меҳнат ташкилоти ўз хисоботида Ўзбекистон томонидан паxта саноатида болалар ва мажбурий мехнатидан фойдаланиш тўxтатилганлигини эълон қилди. Ташкилот ўз маълумотларида Ўзбекистон паxта далаларида асоссий меҳнат ҳуқуқларига риоя этишда катта муваффиқиятларга эришганини эътироф этган. Xусусан паxта теримига талабалар, ўкитувчилар, шифокорлар ва хамширалар мунтазам равишда жалб этиш буткул тўxтатилди.

Ўзбекистон Республикасининг асосий паxта етиштириладиган ҳудудларида мониторинг ўтказган инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон форуми ўн йил ичида илк маротоба бирорта ҳам мажбурий меҳнат ҳолатини кайд этмади.

Ҳукуматимиз томонидан олиб борилаётган ижобий ислоҳотларга бефарқ бўлмасдан, барчамиз ўзимизнинг ижобий ҳиссамизни қўшмоғимиз лозим.

 

 

Мухаммади Жўраев 

Жиноят ишлари бўйича

Мирзачўл туман суди раиси

Судья ва ёшлар учрашуви

Фуқаролик ишлари бўйича Зарбдор туманлараро суди раиси О.Эгамбердиев томонидан Зарбдор туманидаги 32-мактабда ўқувчиларга янги таҳрирдаги конституция мазмун-моҳияти тушунтирилди.

Жумладан, суд раиси томонидан ўқувчиларга Ўзбекистон Республикаси Конститусиясининг 65-моддасига кўра Ўзбекистон иқтисодиётининг негизини турли ҳил шакллардаги мулк ташкил этиши барчамизга ма’лум. Шунингдек, янги таҳрирда қабул қилинган Конститусиямизда Ўзбекистон Республикасида барча мулк шаклларининг тенг ҳуқуқлилиги ва ҳуқуқий жиҳатдан ҳимоя қилиниши та’минланиши белгилаб қўйилган.

Ҳозирда давлат ривожи ва жамоат эҳтиёжлари учун мулкдоларнинг ер учаткалари қонуний тартибда олиб қўйилмоқда. Бу йўналишни тартибга солиш учун Ўзбекистон Республикасининг 2022-йил 29-июндаги “Ер участкаларини компенсация эвазига жамоат эҳтиёжлари учун олиб қўйиш тартиб-таомиллари тўғрисида”ги ЎРҚ-781-сонли Қонуниқабул қилинган бўлиб, ушбу қонунинг асосий мақсади жисмоний ва юридик шахсларга мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилиш, доимий эгалик қилиш, доимий фойдаланиш, муддатли (вақтинча) фойдаланиш ёки ижара ҳуқуқи асосида тегишли бўлган ер участкаларини ёки уларнинг қисмларини компенсация эвазига жамоат эҳтиёжлари учун олиб қўйиш тартиб-таомилларини белгилашдан иборатлигини кўришимиз мумкин. Бундан кўринадики, уй-жойидан, ер участкасидан  маҳрум этилган мулкдорга кўрган зарарини ўрнини қопланиши қонун билан кафолатланган ҳисобланади. Юқорида та’кидланган қонунга кўра ер участкалари жамоат эҳтиёжлари учун олиб қўйилиши муносабати билан кўрилган зарарларнинг ўрнини жисмоний ва юридик шахсларга қоплаш бўйича марказлаштирилган жамғармалар ташкил қилинган бўлиб, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузурида — республика даражасида, шунингдек Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари ҳузурида — ҳудудий даражада марказлашган жамғармалар ташкил этилган.

  Бундан ташқари Ўзбекистон Республикаси Конститусиясининг 47-моддасида  ҳеч ким суднинг қарорисиз ва қонунга зид тарзда уй-жойидан маҳрум этилиши мумкин эмаслиги, уй-жойидан маҳрум этилган мулкдорга уй-жойнинг қиймати ҳамда у кўрган зарарларнинг ўрни қонунда назарда тутилган ҳолларда ва тартибда олдиндан ҳамда тенг қийматда қопланиши та’минланиши белгилаб ўтилганлииг тушунтирилди.

 

 

Skip to content