Эр-хотиннинг алимент мажбуриятлари ва оилавий низоларни олдини олиш масалалари

Оила–жамиятнинг муқаддас маскани, миллатнинг маънавий пойдеворидир. Ҳар бир оиланинг мустаҳкамлиги, аввало, эр-хотиннинг ўзаро масъулияти ва фарзандлар олдидаги бурчини тўлақонли бажаришига боғлиқ. Шу нуқтаи назардан, алимент мажбуриятлари ва оилавий тотувликни сақлаш масаласи қонунчиликда ҳам, ижтимоий ҳаётда ҳам алоҳида аҳамият касб этади.

Ўзбекистон Республикасининг “Оила кодекси”нинг 117-моддасига мувофиқ, эр-хотин бир-бирига моддий ёрдам бериши шарт. Бундай ёрдам беришдан бош тортилган тақдирда, ёрдамга муҳтож, меҳнатга лаёқатсиз эр ёки хотин, шунингдек хотин ҳомиладорлик даврида ва ўртада бола туғилган кундан эътиборан уч йил давомида, ўртадаги ногиронлиги бўлган болани у ўн саккиз ёшга тўлгунига қадар парваришлашни ёки болаликдан I гуруҳ ногиронлиги бўлган ўртадаги болани парваришлашни амалга оширган, ёрдамга муҳтож бўлган эр (хотин) ёрдам беришга қодир бўлган хотиндан (эрдан) суд тартибида таъминот (алимент) олиш ҳуқуқига эга.

Фарзандларнинг таъминоти ҳам ота-онанинг энг асосий бурчларидан биридир. Болалар вояга етгунига қадар уларнинг таълим-тарбияси, саломатлиги, кийим-кечаги ва бошқа эҳтиёжларини қондириш ота-онанинг зиммасига юклатилган. Шу билан бирга, алимент фақат пул кўринишида эмас, балки моддий ёрдам, таълим ва тарбия жараёнида иштирок этиш орқали ҳам амалга оширилади.

Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 77-моддаси 1-қисмига кўра, ота-оналар ва уларнинг ўрнини босувчи шахслар ўз фарзандларини вояга етгунига қадар боқиши, уларнинг тарбияси, таълим олиши, соғлом, тўлақонли ва ҳар томонлама камол топиши хусусида ғамхўрлик қилишга мажбурдирлар.

Суд амалиёти шуни кўрсатмоқдаки, оилавий низоларнинг аксарияти
эр-хотиннинг ўзаро келишмовчилиги, оиладаги моддий масалалардан, ўзаро ҳурматнинг етишмаслигидан келиб чиқади. Шундай вазиятларда низоларни кескинлашиб кетишига йўл қўймаслик, уларни тинч йўл билан ҳал қилиш оила мустаҳкамлиги учун муҳим аҳамиятга эга.

Шу борада Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг қуйидаги фикрлари долзарб аҳамиятга эга:

“Оила – халқимизнинг энг азиз қадрияти, миллий тарбия мактабидир. Оилада тинчлик, тотувлик ва меҳр-оқибат ҳукм сурса, фарзандларимиз ҳам баркамол бўлиб улғаяди.”

Оилавий тотувликни сақлашда энг аввало эр-хотиннинг бир-бирига бўлган ҳурмати, меҳр-муҳаббати ва масъулият ҳисси ҳал қилувчи ўрин тутади. Фарзандлар манфаатини биринчи ўринга қўйиш, уларнинг бахтли ва соғлом улғайиши учун ҳамкорликда ҳаракат қилиш оиланинг барқарорлигига хизмат қилади. Шунингдек, маҳалла ва жамоатчилик институтлари ҳам оилаларда юзага келадиган муаммоларни ҳал этишда муҳим кўмакчи бўлиб хизмат қилмоқда.

Хулоса ўрнида айтиш жоизки эр-хотиннинг алимент мажбуриятлари – бу нафақат қонуний, балки инсоний бурчдир. Фарзанд тарбияси ва оиланинг барқарорлигини таъминлашда ота-онанинг масъулияти беқиёсдир. Оилавий низоларни олдини олиш эса, ўзаро ҳурмат, сабр-тоқат ва меҳр-муҳаббатга таянади. Зеро, мустаҳкам оила — барқарор жамиятнинг кафолатидир.

 

 

Замонали Зафарович Мажидов,

 

фуқаролик ишлари бўйича

Дўстлик туманлараро судининг судьяси.

 

 

 

 

Фуқаролар мурожаатлари — доимий эътибор марказида

Юртимизда инсон қадрини улуғлаш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини таъминлаш, уларнинг мурожаатларига тезкор, холис ва қонуний ечим топиш — давлат органлари олдидаги устувор вазифалардан биридир.

Сўнгги йилларда юртимизда фуқароларнинг ўз муаммоларини давлат идораларига осон етказишлари, уларни тинглаш ва ечим топиш бўйича қулай механизмлар яратилди. Бу орқали инсон қадри ва ҳуқуқларини таъминлашга қаратилган амалий ишлар тобора кучайиб бормоқда.

Шу каби мурожаатлардан бири фуқаро Ш. Бегмаҳмадов томонидан ҳам йўлланган бўлиб, у Жиззах вилоят суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати раиси қабулида видеоконференцалоқа (ВКС) орқали иштирок этиш истагини билдирган.

Мурожаат масъуллар томонидан тезкор ўрганилиб, фуқаронинг талаб ва эҳтиёжлари инобатга олинган ҳолда, у Жиззах вилоят суди фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати раиси Н. Расулов томонидан ВКС орқали қабул қилинди.

Қабул жараёнида фуқаронинг мурожаати атрофлича кўриб чиқилиб, у ўзини қизиқтирган масала юзасидан амалдаги қонунчилик асосида ҳуқуқий тушунтиришлар олди. Шунингдек, унинг мурожаатида кўтарилган муаммоли жиҳатларни ҳал этишга қаратилган амалий тавсия ва йўл-йўриқлар ҳам берилди.

Жиноят ишлари бўйича Жиззах шаҳар суди ташаббуси билан шаҳар прокуратураси ҳамда ички ишлар бўлими ҳамкорлигида Жиззахлик маҳалла фуқаролар йиғини фуқаролари, ёшлар, маҳалла фаоллари ва хотин-қизлар иштирокида давра суҳбати ташкил этилди

Тадбирнинг асосий мақсади — жамиятда коррупцияга қарши курашиш, хотин-қизларга нисбатан тазйиқ ва зўравонлик ҳолатларининг олдини олиш, шунингдек, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан жамоатчилик ўртасида самарали ҳамкорликни йўлга қўйишдан иборат.

Ўтказилган учрашувда коррупцияга қарши курашиш, жамиятда адолат, ошкоралик ва шаффофликни таъминлаш, хотин-қизларга нисбатан тазйиқ ва зўравонлик ҳолатларини бартараф этиш каби муҳим мавзулар юзасидан атрофлича тушунтиришлар берилди.

Мутасадди ташкилот ва идоралар вакиллари томонидан амалдаги қонунчилик асосида мисоллар келтирилиб, турли ҳаётий вазиятлар юзасидан амалий тавсиялар берилди.

Иштирокчилар томонидан билдирилган савол ва таклифларга мутахассислар томонидан атрофлича жавоб қайтарилди. Шунингдек, аҳолини ўйлантираётган айрим муаммолар юзасидан ҳуқуқий тушунтиришлар ҳам берилди.

Тадбир давомида жиноятчиликнинг барвақт олдини олиш, фуқароларни ҳуқуқбузарликдан огоҳ этиш, ёш авлод ўртасида соғлом турмуш тарзини тарғиб этиш масалаларига алоҳида эътибор қаратилди.

Шунингдек, хотин-қизларнинг жамиятдаги ўрни ва фаоллигини ошириш, уларга нисбатан ҳар қандай зўравонликка муросасиз муносабатда бўлиш лозимлиги қатъий таъкидланди.

Тадбир якунида иштирокчилар бундай учрашувлар нафақат фуқароларнинг ҳуқуқий билим ва маданиятини ошириш, балки жамиятда адолат, қонунийлик ва тинчликни таъминлашда муҳим аҳамият касб этишини алоҳида таъкидлашди.

Оила тинчлиги – соғлом муҳит пойдевори

«Бахтли оилаларнинг ҳаммаси бир-бирига ўхшайди, бахтсиз оилаларнинг эса ҳар бири ўзича бахтсиздир» деган машҳур иборасини буюк рус ёзувчиси Лев Николаевич Толстой ўзининг «Анна Каренина» романининг бошланишида ёзган.

Бу фикр билан у ҳар бир оиланинг ўзига хос муаммолари борлигини, лекин бахтли оилаларнинг умумий тамойилларга амал қилиши туфайли бахтга эришишини назарда тутган.

Оила жамиятнинг асосий пойдевори сифатида инсон ҳаётида ажралмас аҳамиятга эга. Оила аъзолари ўртасидаги ўзаро ҳурмат, меҳр ва фидойилик шахсий ва жамиятдаги барқарорликни таъминлашда муҳим роль ўйнайди. Оила фақат оилавий алоқалар билан чекланмай, балки ижтимоий тизимнинг асоси сифатида ҳам муҳим аҳамиятга эга. Шу боис, оилани ҳимоя қилиш ва унинг мустаҳкамлигини таъминлаш ҳар бир жамиятнинг устувор вазифасидир.

Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 76-моддасига кўра, оила жамиятнинг асосий бўғинидир ҳамда у жамият ва давлат муҳофазасидадир.

Никоҳ Ўзбекистон халқининг анъанавий оилавий қадриятларига, никоҳланувчиларнинг ихтиёрий розилигига ва тенг ҳуқуқлилигига асосланади.

Давлат оиланинг тўлақонли ривожланиши учун ижтимоий, иқтисодий, ҳуқуқий ва бошқа шарт-шароитлар яратади.

Оила – меҳр ва бахт қўрғони. Оила – бу меҳр, ҳурмат, севги ва бир-бирига бўлган ишончдан иборат бўлиб, у жамиятдаги барча ижтимоий алоқаларни шакллантиради. Оила мустаҳкам бўлса, жамиятда адолат, тинчлик ва барқарорлик бўлади. Ҳар бир инсон ўз оиласида тарбия олиб, улкан ҳаётий тажриба тўплайди. Оиланинг муқаддаслиги шундаки, у инсоннинг энг яқин ва азиз даргоҳидир. Бу маконда фарзандлар улғаяди, уларнинг дастлабки тарбияси шаклланади ва келажакда ўз ўрнини топишда қўрғон воситасини бажаради.

Оиланинг мустаҳкамлиги, унинг аъзолари ўртасидаги ўзаро ҳурмат, меҳр-оқибат ва тўғрисўзликнинг устунлиги жамиятда ижобий муҳитни яратади. Ўзгалар билан ижтимоий алоқалардаги муаммоларни ҳал қилишда оилада ўрганилган сабоқлар катта аҳамиятга эга бўлади.

Афсуски, ҳозирги жамиятда оилавий ажримлар тобора кўпайиб бормоқда. Оилавий ажримлар – бу оиланинг икки аъзоси (ота ва она) ўртасидаги никоҳни бузиш, яъни ҳуқуқий ва маънавий жиҳатдан алоҳида бўлишидир. Ажримлар оиладаги фарзандлар учун руҳий ва ижтимоий муаммоларга олиб келади. Улар оиланинг жамиятдаги асосий институт сифатида муқаддаслигига зарар етказади.

Шу ўринда фуқаролик ишлари бўйича Дўстлик туманлараро судида никоҳдан ажрашиш ҳақидаги фуқаролик ишларини статистикасига эътибор қаратадиган бўлсак, никоҳдан ажратиш ҳақидаги қаноатлантирилган даъво аризалар 2023-йилнинг 1-чорагида 33 та, 2024-йилнинг 1-чорагида 30 та ҳамда 2025-йилнинг 1-чорагида 40 тани ташкил этган.

Оилавий ажримларнинг бир нечта сабаблари (омиллари) мавжуд. Улардан баъзилари қуйидагилардир:

– Коммуникация муаммолари – Оила аъзолари ўртасидаги ёмон мулоқот ва тушунмовчиликлар. Кўп ҳолларда, эр-хотин бир-бирини тингламаслик, ўз фикрларини тўғри ифодаламаслик ёки бир-бирининг эҳтиёжларини инобатга олмаслик каби муаммоларга дуч келадилар.

– Молиявий муаммолар – Оиладаги моддий етишмовчилик ва иқтисодий қийинчиликлар. Ўқиш (ёшликда олинмаган илм) ёки иш билан боғлиқ муаммолар (ишсизлик) оиланинг мустаҳкамлигини заифлаштиради.

– Зўравонлик ва муносабатларни суиистеъмол қилиш – Айрим ҳолларда оилада зўравонлик, эрнинг спиртли ичимликларни кўп истеъмол қилиши оиладаги тинчлик ва маънавий муҳитни бузилишига олиб келади. Бундай ҳолатларда, оила аъзоларининг хавфсизлиги ва фаровонлиги биринчи ўринда туради.

– Шахсий фарқлар ва мос келмаслик – Баъзи ҳолларда, оила аъзолари ўртасидаги шахсий фарқлар (ҳар икки тарафнинг оилавий муҳити), қийматлар ёки ҳаётий мақсадлар уларнинг ўзаро муносабатларида муаммо яратади ва бу ажримга олиб келади.

– Алоқа воситалари ва ижтимоий тармоқлар (интернет) – Бугунги кунда ижтимоий тармоқлар ва технологияларнинг ортиб бориши, оммавий маданиятнинг кириб келиши, никоҳда ишончсизлик ва хиёнатни келтириб чиқармоқда. Бунинг натижасида, ажримлар сони ошмоқда.

Баён қилинганлардан келиб чиқиб, оилавий ажримларнинг жамиятга таъсири ҳақида тўхталсак.

Оилавий ажримлар фақат оила аъзоларигагина эмас, балки жамиятга ҳам бевосита таъсир қилади. Ажримлардан кейин фарзандлар кўплаб психологик ва ижтимоий муаммоларни бошдан кечиришади. Ота-онасиз ўсган болаларда эмоционал муаммолар, ишончсизлик ва бошқа руҳий салбий ҳолатлар юзага келиши мумкин. Шунингдек, ажримлар жамиятда ижтимоий нотинчликни ва тенгсизликни кучайтиришига ҳам олиб келиши мумкин.

Хулоса қиладиган бўлсак, Конституция асосида оила – муқаддас ва ҳимояланган тузилма сифатида қаралади. Оилавий муносабатларни қонун йўли билан тартибга солиш, биринчидан, оилаларнинг барқарорлигини мустаҳкамлашга хизмат қилса, иккинчидан, фарзандларни миллий қадриятлар ва анъаналарга садоқат руҳида тарбиялашда ҳам муҳим аҳамият касб этади. Оиланинг муқаддаслиги жамиятдаги адолат, тинчлик ва барқарорликни таъминлашда муҳим роль ўйнайди. Зеро, оила тинчлиги – жамият фаровонлигининг асоси ҳисобланади. Бетакрор юртимизда барқарор жамиятни ва бардавом тараққиётни таъминлаш барчамизнинг бош мақсадимиздир!

Замонали Зафарович Мажидов,
фуқаролик ишлари бўйича
Дўстлик туманлараро судининг судьяси

Ҳақиқий фидокорларга — юксак ҳурмат ва самимий эътироф

Юртимизда ҳар йили 9 май — Хотира ва Қадрлаш куни сифатида кенг нишонланади. Бу сана фақатгина тарихий кун эмас, балки халқимиз хотирасининг, жасорати ва сабр-тоқатининг тирик тимсолидир. Бу кунда биз Иккинчи жаҳон урушида иштирок этган ва уруш йилларида меҳнат фронтида фидокорона хизмат қилган инсонларни миннатдорлик билан ёдга оламиз.

Шу муносабат билан Жиззах вилоят суди раиси Акрам Шукуров ва вилоят маъмурий суди раиси Сарварбек Рахмонов Бахмал туманида истиқомат қилувчи кекса авлод вакилларининг хонадонларига ташриф буюришди. Улар 100 ёшдан ошган Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари ҳамда меҳнат фронти фидойилари — Махмуд ота Миталов, Хатича она Хасанова, Қарабой ота Алманов ва Ойсафар она Фармонова билан самимий суҳбатлашишди.

Бу фидокор инсонларнинг ҳаёт йўллари, уруш йилларида бошдан кечирган оғир синовлари, елкаларидаги масъулият ва фидокорона меҳнатлари тингланди. Уларнинг ҳар бир гапи, ҳар бир хотираси — биз учун ўрнак, ёшлар учун эса буюк дарс бўлиб хизмат қилади.

Фахрийларга Ўзбекистон Республикаси Президенти номидан эсдалик нишонлари ва пул мукофотлари тантанали равишда топширилди. Бу — эл-юрти томонидан кўрсатилаётган юксак эътибор, қадрлаш ва ҳурмат ифодасидир. Зеро, улар каби инсонлар бор экан, хотирамиз тирик, келажагимиз порлоқ бўлади.

Бундай учрашувлар халқ ва давлат ўртасидаги руҳий боғланишни мустаҳкамлайди. Бу эса фақат бир кунлик эмас, балки бутун ҳаёт давомида ардоқланиши лозим бўлган қадриятдир. Уларга кўрсатилаётган эътибор, ёш авлод учун сабоқ — «Ватан учун яшаш ва хизмат қилиш» ғоясини янада мустаҳкамлайди.

Бугун Жиззах вилоят судида судья ва суд ходимлари учун психологик семинар-тренинг ташкил этилди

Суд тизимида инсон омили, хусусан, судья ва суд ходимларининг руҳий барқарорлиги, мулоқот маданияти ва стрессни бошқариш қобилиятига катта эътибор қаратилаётгани барчамизга маълум. Шу мақсадда, Жиззах вилоят судида видеоконференцалоқа режимида психологик семинар-тренинг ташкил этилди.

 

Ушбу семинар-тренингда вилоят, туманлараро, туман ва шаҳар судларида фаолият олиб бораётган судьялар ҳамда суд ходимлари иштирок этдилар. Тренингни юқори малакали, тажрибали психолог олиб борди. Тадбирнинг асосий йўналиши — стрессга бардошлиликни ошириш, мураккаб вазиятларда ҳиссий зеҳнни назорат қилиш ҳамда фуқаролар билан мулоқотда холис, профессионал ёндашувни шакллантиришдан иборат бўлди.

Семинар давомида иштирокчиларга стрессни бошқариш, салбий ҳиссиётлар устидан назоратни кучайтириш ва шахсий ички барқарорликни таъминлаш бўйича амалий тавсиялар берилди. Психолог судья ва суд ходимлари учун жуда муҳим бўлган коммуникатив компетенциялар, сабр билан эшитиш, вазмин муносабатда бўлиш каби кўникмаларни ривожлантириш усулларини амалий машғулотлар орқали тақдим этди.

Тренинг, шубҳасиз, судья ва суд ходимлари учун ўзини қайтадан англаш, ички барқарорликни мустаҳкамлаш ҳамда хизмат жараёнида фуқаролар билан мулоқотда очиқ ва адолатли бўлишнинг муҳим эканини яна бир бор эслатди. Одил ва холис қарор қабул қилишда ҳиссий мувозанатни сақлаш — ҳар бир судьянинг масъулиятли вазифаси экани таъкидлаб ўтилди.

Мазкур тренинг нафақат касбий билим ва кўникмаларни, балки инсонпарварликка асосланган ёндашувларни ривожлантириш, суд тизимида инсон қадрини юксалтиришга қаратилган муҳим қадамлардан бири сифатида эътироф этилди.

Зеро, адолат — бу фақат қонунларга амал қилиш эмас, балки инсон қалбини тинглаш, уни англаш ва холис қарор қабул қилиш масъулиятидир.

Бугун Жиззах вилоят судлари томонидан Бахмал туманида сайёр қабул ўтказилди.

Жиззах вилояти судлари мутасаддилари ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар раҳбарлари иштирокида Бахмал туманида истиқомат қилувчи фуқаролар учун тумандаги 6-сон Болалар мусиқа ва санъат мактаби биносида сайёр қабул ташкил этилди.

Қабул давомида судлар томонидан жами 7 нафар фуқароларнинг мурожаатлари тингланди. Улардан 5 нафари фуқаролик, 1 нафардан жиноят ва маъмурий судларга оид масалаларни ташкил этди. Шу мурожаатлардан 4 таси бўйича ҳуқуқий тушунтиришлар берилган бўлса, 3 та мурожаат эса жойида ижобий ҳал этилди.

Шунингдек, жиноят ишлари бўйича Бахмал туман суди томонидан сайёр суд мажлиси ўтказилиб, унда кадастр органлари томонидан белгиланган жарималарга оид 9 та маъмурий ҳуқуқбузарлик иши кўриб чиқилди. Сайёр суд мажлиси натижасида фуқароларга нисбатан тайинланган айрим жарималар қонун доирасида камайтирилди.

Хусусан, фуқаро Жумабой Номозовнинг 75 миллион сўм миқдоридаги жаримани камайтириш ҳақидаги илтимосномаси қаноатлантирилди. Суд қарорига асосан, унга нисбатан жазо миқдори 5 бараварлик базавий ҳисоблаш миқдоригача қисқартирилди.

Ўтказилаётган бундай сайёр қабуллар, шубҳасиз, давлат органлари билан фуқаролар ўртасидаги ишончни мустаҳкамлаш ва уларнинг ҳуқуқларига ҳурмат билан ёндошишга қаратилган муҳим восита бўлиб хизмат қилмоқда.

Оила мустаҳкамлиги — жамият барқарорлигининг кафолати

Дўстлик тумани “Бунёдкор” маҳалла фуқаролар йиғинида фуқаролик ишлари бўйича Дўстлик туманлараро суди судьяси Замонали Мажидов томонидан фуқаролик иши юзасидан чиқарилган хусусий ажрим муҳокамасига бағишланган йиғилиш ташкил этилди.

Йиғилишда никоҳдан ажратишга оид фуқаролик иши бўйича суд томонидан қабул қилинган хусусий ажримнинг ижросини таъминлаш, унинг ҳуқуқий ва ижтимоий таъсирини ошириш, шунингдек, оилавий ажримларнинг олдини олиш борасида амалий чоралар муҳокама қилинди.

Мулоқот чоғида мураккаб ижтимоий ҳолатлар — яъни тарафлар қонуний никоҳни расман бекор қилмасдан, бошқа шахс билан шаръий никоҳ асосида бирга яшаб келаётган ҳолатлари қайд этилди. Бу каби ҳолатлар нафақат шахсий ҳаётга, балки фарзандлар тақдири, жамиятдаги маънавий муҳит, ёшлар онги ва келажак авлод тарбиясига жиддий салбий таъсир кўрсатиши алоҳида таъкидланди.

Йиғилишда судья З.Мажидов томонидан маҳалла яраштириш комиссиялари ва Оила ҳамда хотин-қизлар бўлимларининг ўз ваколатлари доирасида оилалар билан ишлашда етарлича фаоллик кўрсатмаётгани, низоли оилалар билан мунтазам ва мақсадли ишларнинг йўқлиги муаммоларни чуқурлаштириб бораётганини таъкидлади.

“Ҳар бир маҳалла, ҳар бир масъул идора — оилавий барқарорликни таъминлашда ўзининг бетакрор ўрнига эга. Оиланинг сақланиб қолишга қаратилган ҳар бир саъй-ҳаракат — жамиятнинг барқарор келажаги йўлида ташланган муҳим қадамдир. Кучли жамият, аввало, соғлом ва мустаҳкам оиладан бошланади,” — деди судья З.Мажидов.

Йиғилиш якунида, келгусида бундай ҳолатларнинг олдини олиш мақсадида профилактик тадбирларни янада кучайтириш, яраштириш комиссиялари фаолиятини самарали ташкил этиш, маҳаллаларда оилавий тарбия, маънавий ҳаёт ва ҳуқуқий билимлар бўйича узлуксиз иш олиб бориш зарурлиги белгилаб ўтилди.

Жиззах вилоят судининг иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъати ташаббуси билан Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси Жиззах вилоят ҳудудий бошқармаси биносида палата томонидан судларга даъво аризалари тақдим этиш жараёнида йўл қўйилаётган қонунбузилиш ҳолатларини бартараф этиш юзасидан чиқарилган тақдимнома муҳокамасига бағишланган йиғилиш бўлиб ўтди.

Ушбу йиғилишда Жиззах вилоятидаги тижорат банклари вакиллари, Савдо-саноат палатасининг вилоят бошқармаси ходимлари ҳамда судьялар иштирок этдилар.

Йиғилишда судларга тадбиркорлар манфаатида юборилаётган даъво аризаларида йўл қўйилаётган ҳуқуқий ва процессуал камчиликлар муҳокама марказида бўлди. Хусусан, аризаларни расмийлаштиришда Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодекси талабларига тўлиқ амал қилинмаслиги, зарур ҳужжатларнинг илова қилинмаслиги, давлат божи ва почта харажатларининг белгиланган тартибда тўланмаганлиги каби ҳолатлар қайд этилди.

Мазкур масалалар юзасидан аниқ рақамлар келтирилди. Жумладан, 2024 йил давомида Савдо-саноат палатаси Жиззах вилоят бошқармаси томонидан тадбиркорлар манфаатида иқтисодий судларга киритилган 103 та даъво аризаси турли сабабларга кўра қайтарилган, 12 та даъво эса иш юритишга қабул қилинмаган.

Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексининг 50-моддасига мувофиқ, давлат органлари ва бошқа ваколатли шахслар жамият, фуқаролар ва юридик шахсларнинг ҳуқуқ ҳамда қонун билан қўриқланадиган манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида судга даъво аризалари тақдим этиш ҳуқуқига эга. Лекин мазкур ҳуқуқдан самарали фойдаланиш, ҳуқуқий билим ва амалиётдаги аниқликни талаб этади.

Йиғилиш якунида судларга тақдим этилаётган даъво аризаларининг шакли ва мазмунига оид қонун талабларига тўлиқ риоя этилиши ҳамда даъво аризаларининг сифатини ошириш юзасидан суд ва Савдо-саноат палатаси ўртасида ҳамкорликни кучайтириш бўйича келишувларга эришилди.

Фуқаролик ишлари бўйича Жиззах туманлараро суди томонидан маҳаллада хусусий ажрим муҳокамаси ўтказилди

Бугунги кунда мамлакатимизда оила — жамият устуни сифатида алоҳида эътибор марказида турибди. Оилалардаги барқарорлик, ўзаро ҳурмат ва масъулият туйғуси фақат бир оиланинг эмас, балки бутун маҳалланинг, қолаверса, юртимиз келажагининг мустаҳкам пойдевори ҳисобланади.

Шу маънода, бугун фуқаролик ишлари бўйича Жиззах туманлараро суди томонидан Шароф Рашидов тумани Тоқчилик маҳалласида ўтказилган хусусий ажрим муҳокамаси жуда аҳамиятли бўлди.

Тадбирда маҳалла раиси, маҳалла фаоллари, тажрибали устозлар ҳамда маҳаллада обрў-эътибор қозонган зиёлилар иштирок этишди.

Суд ва маҳалла ҳамкорлигида ташкил этилган мазкур муҳокама — жамиятда оилавий мустаҳкамликни таъминлаш, ижтимоий муҳитни соғломлаштиришга хизмат қилди.

Муҳокамада судьялар томонидан маҳаллада кузатилаётган никоҳдан ажрашиш ҳолатлари, уларнинг сабаблари ва ижтимоий оқибатлари ҳақида атрофлича таҳлил қилинди. Ҳар бир ажрим ортида бир инсон тақдири, фарзанд келажаги ётгани алоҳида урғуланди.

Муҳтарам Президентимиз раислигида 5 март куни бўлиб ўтган Коррупцияга қарши кураш бўйича Миллий кенгаш йиғилишида ҳам судлар чиқараётган хусусий ажрим ва тақдимномаларнинг таъсирчанлигини кучайтириш лозимлиги таъкидланган эди. Ана шу вазифалар ижроси доирасидаги ушбу тадбир — маҳалладаги ижтимоий-ахлоқий муҳитни яхшилашга қаратилган амалий қадамлардан бири бўлди.

Тадбирда судгача бўлган босқичда оилавий низоларни муросали ҳал қилиш усулларини фаол қўллаш, хотин-қизлар ва ёшлар билан индивидуал ишлаш, муаммоларни эрта аниқлаш ва бартараф этишда жамоавий ёндашувни кучайтириш каби йўналишлар белгилаб олинди.

Йиғилишда иштирокчилар томонидан бир қатор долзарб саволлар берилди. Судьялар уларга аниқ, ҳаётий мисоллар асосида тушунарли ва таъсирчан ҳуқуқий жавоблар тақдим этишди. Маҳалла фаоллари, устоз ва зиёлилар бу каби тадбирлар аҳоли ўртасида оилавий барқарорликни таъминлашда катта тарбиявий аҳамият касб этишини таъкидлашди.

Хулоса ўлароқ, иштирокчилар никоҳ мустаҳкамлигини таъминлаш, ажримларни камайтириш ва жамиятда маънавий барқарорликни кучайтириш — ҳар бир фаол фуқаронинг масъулияти эканини яна бир бор англаб етишди.

Skip to content